پیوستن اوکراین به اتحادیه اروپا محال یا ممکن؟
به گزارش توان تحلیل اتحادیه اروپا در تاریخ ۱۷ ژوئن مسیر را برای اوکراین باز کرد تا روزی به بلوک کشورهای اروپایی بپیوندد. این یکی از اصلی‌ترین خواسته‌های ولودیمیر زلنسکی (Volodymyr Zelenskyy) رئیس جمهور اوکراین از زمان تهاجم روسیه در ۲۴ فوریه از سران اتحادیه اروپا است.
این مقاله ترجمه‌ای است از مطلبی تحت عنوان «?Can Ukraine Join the European Union» به قلم Laurence» Norman» که در تاریخ ۱۷ ژوئن ۲۰۲۲ (۲۷ خرداد ۱۴۰۱) در وال استریت ژورنال منتشر شده است.
فهرست مطالب
کمیسیون اروپا تاکید کرده است که اوکراین و مولداوی نامزدهای رسمی عضویت در این اتحادیه باشند. به نظر می‌رسد که رهبران اتحادیه این ایده را تایید کنند؛ هرچند چندان از این امر مطمئن نیستند. با اینهمه مذاکرات مربوط به عضویت در اتحادیه اروپا معمولا یک دهه یا بیشتر به طول می‌انجامد و شامل تقاضاهای داخلی اقتصادی، قضایی و سیاسی گسترده‌ای می‌شود. کشورهای عضو اتحادیه اروپا هم روی خوشی به گسترش و اضافه شدن اعضا نشان نداده‌اند.
آیا اوکراین به اتحادیه اروپا می‌پیوندد؟
مدت‌هاست که اوکراین مشغول انجام مذاکرات برای پیوستن به اتحادیه اروپاست. روابط این کشور با اتحادیه به شکل چشم‌گیری در جریان توافق اقتصادی و سیاسی در سال ۲۰۱۴ تقویت شد.
با این حال بسیاری از کشورهای عضو در خصوص پیوستن اوکراین به اتحادیه اروپا تردید دارند. این تردید به دلیل مشکلات مربوط به فساد، عدم استقلال قضایی و بی‌ثباتی سیاسی است. آسیب‌پذیری امنیت بلوک و حضور محتمل و طولانی‌مدت نیروهای روسیه در خاک اوکراین هم پیشنهاد اتحادیه اروپا را پیچیده‌تر می‌کند. این بلوک از پذیرش عضویت کشورهایی که مرزهایی ناآرام دارند یا ممکن است درگیر جنگ شوند پرهیز می‌کند.
چرا اوکراین تاکنون عضو اتحادیه اروپا نشده است؟
سال‌هاست که اوکراین به اتحادیه اروپا نزدیک‌تر شده است. اما به شکل سنتی به دنبال تعدیل روابط خود با مسکو و همچنین با اروپا و ایالات متحده است. امتناع ویکتور یانوکوویچ (Viktor Yanukovych) رئیس جمهور سابق اوکراین، از امضای توافق‌نامه تجاری و امنیتی گسترده این کشور با اتحادیه اروپا مخالفت‌های گسترده‌ای را رقم زد. اتفاقی که منجر به برکناری او توسط دولتی طرفدار غرب در سال ۲۰۱۴ شد. در نهایت جرقه الحاق کریمه به روسیه هم زده شد. اتحادیه اروپا از سال ۲۰۱۳ که کرواسی را به عضویت پذیرفت، دیگر هیچ کشوری را در این بلوک جای نداده است.
اوکراین باید چه الزاماتی را برای پیوستن به اتحادیه اروپا فراهم کند؟
کشورهایی که به دنبال پیوستن به اتحادیه اروپا هستند باید ۳۵ «بخش» سخت را تکمیل کنند. در این بخش‌ها مسائلی از استقلال قضایی گرفته تا همسویی سیاست‌های خارجی آن کشور با اتحادیه اروپا و تغییرات عمیق اقتصادی و مالی بیان شده است. اما این روند به کندی جلو می‌رود. مقدونیه شمالی و آلبانی به ترتیب در سال‌های ۲۰۰۵ و ۲۰۱۴ به عنوان کشورهای نامزد پیوستن به اتحادیه انتخاب شدند. اما هیچ‌کدام‌شان هنوز هم اجازه شروع مذاکرات الحاق را ندارند.
آیا لیست انتظاری در کار است؟
شش کشور به صورت نامزد در انتظار پیوستن به اتحادیه اروپا هستند. پنج عضو از بالکان غربی در این فهرست هستند و ترکیه به عنوان نامزد دیگر، درخواست عضویتش را لغو کرده است. در تئوری اگر اوکراین تمام تغییراتی را که از او خواسته شده، سریع‌تر از دیگران انجام دهد می‌تواند به صدر این فهرست راه پیدا کند.
با اینهمه برخی از کشورهای عضو اتحادیه اروپا می‌گویند که این اتحادیه برای اتخاذ تصمیم‌های موثر، بسیار بزرگ و سخت‌گیر است. مقامات اتحادیه اروپا می‌گویند تا زمانی که در نهایت اتحادیه اروپا با مقدونیه شمالی و آلبانی سر میز مذاکره ننشیند بعید است که اوکراین بتواند مذاکرات پیوستن به اتحادیه اروپا را آغاز کند.
آیا اوکراین می‌تواند به ناتو بپیوندد؟
سازمان پیمان آتلانتیک شمالی در سال ۲۰۰۸ به اوکراین وعده داده بود که اگر استانداردهای لازم را رعایت کند، قادر به پیوستن به این پیمان خواهد بود. هرچند کشورهایی مثل فرانسه و آلمان تمایلی به امضای این تعهد نداشتند. اولاف شولز (Olaf Scholz) صدر اعظم آلمان به صراحت گفته است که شانس پیوستن اوکراین به ناتو در سال‌های آینده ناچیز است. اوکراین همچنین گفته است که می‌تواند به عنوان بخشی از توافق صلح، به عنوان یک کشور بی‌طرف باشد.
