کاهش ارزش یورو در برابر دلار برای اولین بار در دو دهه اخیر | بررسی علل و ریشه‌یابی
اتفاقاتی که در اقتصاد جهانی در حال وقوع است، منجر به کاهش ارزش یورو در برابر دلار شده است. این نخستین بار در دو دهه اخیر است که شاهد برابری نرخ تبادل دلار و یورو هستیم. دلیل عمده‌ی آن را می‌توان در ترس دنیا از وقوع رکود جستجو کرد. اما اگر دوست دارید دلایل بیشتری را در این باره بیابید، مطالعه این مقاله از توان تحلیل به شما کمک خواهد کرد.
مطلب زیر ترجمه‌ای است از مقاله‌ای تحت عنوان «The euro and dollar are worth the same for the first time in 2 decades. Here’s how their values have changed during that time» به قلم WILL DANIEL که در تاریخ ۹ جولای ۲۰۲۲ (۱۸ تیر ۱۴۰۱) در Fortune منتشر شده است.
این برای اولین بار در دو دهه اخیر است که نرخ تبادل دلار و یورو تقریبا با هم برابری می‌کند. این رویدادی است غیرمعمول که برای گردش‌گران آمریکایی در اروپا مزیت محسوب می‌شود. اما برای اروپایی‌هایی که از آمریکا بازدید می‌کنند چندان مطلوب نیست. برابری این دو ارز پس از آن اتفاق افتاد که یورو در طی ۱۴ ماه گذشته تقریبا ۲۰٪ از ارزشش را در مقایسه با دلار آمریکا از دست داد.
وضعیت یورو در برابر دلار
تقریبا شش سال پس از پیمان ماستریخت که موجب تاسیس اتحادیه اروپا شد، در اولین روز ژانویه ۱۹۹۹ واحد پولی یورو هم تشکیل شد. اما در طی سه سال اول، به عنوان ارز نامرئی تنها برای اهداف حسابداری مورد استفاده قرار می‌گرفت.
پس از آن در سال ۲۰۰۲، اسکناس‌ها و سکه‌ها به طور رسمی شروع به گردش کردند. در دهه‌های پس از آن، یورو به طور مداوم بالاتر از دلار دادوستد شده است. طوری که حتی ارزش آن در طی بحران مالی سال ۲۰۰۸، به ۱.۶ برابر دلار هم رسید. در طول یک دهه گذشته هم بنا بر داده‌های فدرال رزرو، هر یورو به طور متوسط ۱.۱۱۸ دلار ارزش داشته است.
هرچند امسال دلار در برابر بیشتر ارزهای اصلی افزایش قیمت پیدا کرد. چرا که افزایش نرخ بهره فدرال رزرو باعث شد که دلار آمریکا به مامنی برای سرمایه گذاران جهان تبدیل شود. همان افرادی که می‌خواهند از سرمایه‌شان در برابر افزایش و رشد تورم جهانی محافظت کنند.
افزایش دلار باید برای آمریکایی‌ها به تسهیل درد ناشی از چهار دهه تورم بالا کمک کند. اما برای اروپایی‌ها، کاهش ارزش یورو در برابر دلار موجب دشواری در مسافرت می‌شود و تاثیر افزایش قیمت مصرف‌کننده را نیز تشدید می‌کند.
عوامل کاهش ارزش یورو چه بود؟
چندین عامل کلیدی وجود دارد که کاهش قیمت اخیر یورو در برابر دلار به آن دلیل است. اول از همه کند شدن رشد اقتصادی اتحادیه اروپا و البته افزایش ترس از وقوع رکود است. کریستالینا جورجیوا (Kristalina Georgieva) مدیر عامل صندوق بین‌المللی پول در این هفته گفت که شرایط تجاری در ۱۹ کشور عضو اتحادیه اروپا در ماه‌های اخیر «به شکل چشم‌گیری تیره و تار» است. او در مصاحبه با رویترز گفت که «ما در آب‌های خروشان و متلاطم هستیم. سال ۲۰۲۲ سال سختی خواهد بود اما شاید ۲۰۲۳ از آن هم سخت‌تر باشد.»
کشورهای اتحادیه اروپا هم‌چنین با بحران انرژی مواجه‌اند. این اتفاق به خاطر جنگ روسیه و اوکراین و هم‌چنین تحریم‌های متعاقب آن از جانب غرب علیه روسیه رقم خورده است. این اوضاع در کشور آلمان چنان وخامتی دارد که رابرت هبک (Robert Habeck) وزیر امور اقتصادی و اقدامات آب و هوایی این کشور در ماه ژوئن هشدار داد که اگر روسیه منابع گاز طبیعی خود را کاهش دهد، این مسئله می‌تواند به معنای ورشکستگی برادران لیمن –اشاره‌ای به فروپاشی بانک سرمایه گذاری در سال ۲۰۰۸- برای آلمان باشد.
جیم رید (Jim Reid) یکی از استراتژیست‌های دویچه بانک در یادداشتی تحقیقاتی در روز چهارشنبه در بیان دلایل کاهش ارزش یورو نوشت: «تهدید چشم‌انداز و سناریوی فاجعه‌بار گاز و رکود فعلی جهان در حال حاضر سایه‌ی سنگینی را بر سر دارایی‌های اروپایی انداخته است. این دارایی‌ها بدترین عملکردهای جهانی را از خود به نمایش گذاشتند.»
بحران انرژی چنان بی‌ثباتی‌هایی را در اروپا به وجود آورده است. طوری که مدیر عامل دویچه بانک ماه گذشته اظهار کرد که رکود اقتصادی اروپا در سال ۲۰۲۳ «محتمل» است.
سیاست های بانک مرکزی اروپا
یکی دیگر از محرک‌های کلیدی سقوط اخیر قیمت یورو، سیاست‌های پولی انبساطی بانک مرکزی اروپاست. در شرایطی که فدرال رزرو ایالات متحده در سال جاری نرخ بهره را به منظور مقابله با تورم سه مرتبه افزایش داده است، بانک مرکزی اروپا تاکنون از انجام این امر خودداری کرده است. لازم به ذکر است که یکی از تهاجمی‌ترین افزایش نرخ‌های بهره در آمریکا از سال ۱۹۹۴ به این طرف، در ماه ژوئن اتفاق افتاد.
رید هم‌چنین گفت: «عامل دیگر کاهش ارزش یورو افزایش شک و تردید در بانک مرکزی اروپاست که می‌تواند منجر به چرخه‌ای از افزایش تهاجمی نرخ بهره شود که از ابتدا انتظارش می‌رفت. این انتظار از بانک‌های مرکزی که سیاست‌های انبساطی داشتند در سراسر جهان به چشم می‌خورد اما در مورد اروپا پررنگ‌تر بود.»
با این‌همه بانک مرکزی اروپا افزایش نرخ بهره را در ماه جولای، حتی برخلاف نگرانی برخی از مقامات، در دستور کار قرار خواهد داد. نگرانی مقامات از این است که بانک مرکزی اروپا در بحبوحه‌ی کاهش سرعت رشد اقتصادی، افزایش نرخ بهره را عملی کند و در نهایت جرقه‌ی ایجاد رکود اقتصادی را بزند.
کلاس نات (Klaas Knot) یکی از اعضای شورای حکام بانک مرکزی اروپا در صحبتی با بلومبرگ اشاره کرد که «در دنیای ایده‌آل شما می‌خواهید اقتصاد را تحریک کنید و هم‌زمان تورم را هم پایین بیاورید. متاسفانه این آن چیزی نیست که ما توان انجام آن را داشته باشیم. ما باید یکی را انتخاب کنیم. در چنین شرایطی وظیفه‌ی ما بسیار روشن است و آن این است که باید تورم را پایین بیاوریم.»
