بورس در ایران چطور تاسیس شد؟
تاریخچه فعالیت بورس در ایران را باید در سال ۱۳۱۵ شمسی جستجو کنیم. زمانی که برای اولین بار گروهی از متخصصان اروپایی به کشور دعوت شدند تا تحقیقاتی را در زمینه تأسیس سازمان بورس در ایران انجام دهند. این مسئولیت را فردی بلژیکی به نام « ران لوتر‌فلد » برعهده گرفت اما با شروع جنگ جهانی دوم و تغییراتی که در داخل کشور رخ داد، این اقدامات نیز بی‌نتیجه ماند.
پس از ۲۵ سال، بار دیگر عزمی جدی برای تأسیس این سازمان در داخل کشور شکل گرفت. مجمعی متشکل از وزارت دارایی، وزارت بازرگانی و بزرگترین بانک آن زمان موافقتنامه‌ای را در جهت تشکیل سازمان بورس اوراق بهادار به امضا رساندند. پیرو این موافقتنامه گروهی از فعالان این عرصه در بورس بروکسل به ایران دعوت شدند و اقدامات گذشته را در این راستا تکمیل کردند. پس از حدود یک سال، قانونی در مجلس تصویب شد و در نتیجه آن تأسیس بورس اوراق بهادار به بانک مرکزی ابلاغ شد. در نهایت با معاملاتی که برای اولین بار بر روی سهام بانک توسعه صنعتی و معدنی صورت گرفت، بورس تهران در بهمن سال ۱۳۴۶ فعالیت خود را به طور رسمی آغاز کرد.
شرح مختصری از سابقه بورس در ایران
تا قبل از انقلاب اسلامی سال ۵۷ تعداد شرکت‌های پذیرفته شده بورس به ۱۴۲ شرکت افزایش یافت. در این مدت بازار سرمایه نوسانات بسیاری را تجربه کرد. با پیروزی انقلاب و مصادره برخی از شرکت‌های تجاری فعال در آن زمان و دولتی شدن آن‌ها و دگرگونی شرایط کشور، تعداد شرکت‌های سهامی عام در سال ۱۳۶۷ به ۵۶ شرکت کاهش پیدا کرد. جنگ تحمیلی مهم‌ترین عامل در رکود بازار سرمایه و پس رفت آن به شمار می‌رود.
شرایط کنونی بورس تهران
هم‌اکنون بیش از ۶۰۰ شرکت سهامی عام در بورس تهران عرضه شده است و دوران پر رونقی را تجربه می‌کند. در ادامه توضیحاتی در رابطه با شاخه‌های مختلف بازار سرمایه در ایران ارائه می‌شود.
- بورس انرژی: در این بازار حامل‌های انرژی مورد معامله قرار می‌گیرند. برق به عنوان مهم‌ترین انرژی در این بازار داد و ستد می‌شود.
- بورس کالا: در این بازار کالاهای اساسی از جمله محصولات پتروشیمی، فلزات، محصولات کشاورزی و مواد اولیه صنایع تولیدی مورد معامله قرار می‌گیرد.
- فرابورس: شرکت‌های مورد پذیرش بنا به میزان سرمایه در دسته‌های مختلف تقسیم‌بندی می‌شوند. در فرابورس شرکت‌هایی که در بورس پذیرش نشده‌اند، مورد معامله قرار می‌گیرند.
- بورس اوراق بهادار: در این بازار، اوراق بهادار مانند برگه سهام و اوراق مشارکت معامله می‌شوند.
