سرمایه‌گذاری سبز؛ تامین مالی مشاغل فعال در زمینه‌ی حفاظت از محیط زیست
کره‌ی زمین خانه‌ی حقیقی ماست. خانه‌ای که در قبال آن وظایفی داریم. زمین بیش از همه چیز نیاز به آن دارد که نفس بکشد. صنعتی شدن برای انسان‌ها پیشرفت‌های متعددی داشته و بسیار سودآور بوده است. اما بهتر است چشمان‌مان را باز کنیم چرا که در کنار این همه فایده، معایبی هم گریبان ما و محیط زیست‌مان را گرفته است که دیگر نمی‌توان آن‌ها را انکار کرد یا نادیده گرفت. اکنون دغدغه‌مندان و حافظان محیط زیست تلاش‌های جدی را در حفظ منابع طبیعی در دستور کار قرار داده‌اند. در این میان فعالان بازارهای مالی نیز به سرمایه‌گذاری سبز (Green Investment) روی آورده‌اند تا آن‌ها نیز در این عرصه سهیم باشند. این افراد به سراغ شرکت‌هایی می‌روند که به بهبود وضع نامطلوب فعلی کمک می‌کنند و از تکنولوژی سبز و انرژی‌های تجدیدپذیر استفاده می‌کنند. در این مقاله از توان تحلیل، می‌خواهیم ببینیم سرمایه‌گذاری سبز چیست و مصادیق آن کدام‌اند.
فهرست مطالب این مقاله با دسترسی سریع
- سرمایه‌گذاری سبز یا Green Investment چیست؟
- آیا آینده‌ی سرمایه‌گذاری سبز هم سبز است؟
- سود سبز چیست؟
- سبد سهام سبز چیست؟
- دلیل روی آوردن به سرمایه‌گذاری سبز چیست؟
- اقتصاد سبز و تسهیلاتی که برای سرمایه‌گذاری سبز فراهم می‌کند
- مزایا و معایب سرمایه‌گذاری روی انرژی‌های سبز و تجدیدپذیر چیست؟
- جمع‌بندی
- سوالات متداول با پاسخ‌های کوتاه
سرمایه‌گذاری سبز یا Green Investment چیست؟
لازم است همین ابتدا یک تعریف کلی از سرمایه‌گذاری سبز داشته باشیم تا بدانیم که چرا باید به آن توجه کرد. Green Investment را این‌چنین تعریف می‌کنیم: سرمایه‌گذاری در راستای حمایت از حفظ محیط زیست و منابع طبیعی. یعنی مبلغ سرمایه‌گذاری شده در حمایت از شرکت‌ها و فعالیت‌هایی به کار گرفته شود که به بهبود وضعیت زیست‌محیطی منجر شود. این یک تعریف بسیار ساده و ابتدایی است. از منظری دیگر می‌توان سرمایه‌گذاری سبز را پیوندی دانست میان اخلاقیات و مادیات. این به آن معناست که فرد سرمایه‌گذار معیارهای اخلاقی خود را در نظر می‌گیرد و با توجه به آن‌ها در زمینه‌های مرتبط سرمایه‌گذاری می‌کند.
حفظ منابع طبیعی، تولید و کشف منابع جایگزین، اجرای پروژه‌های آب و هوای پاک یا سایر اقداماتی که مربوط به حفاظت و توجه به محیط زیست است در دسته‌ی فعالیت‌های سبز قرار می‌گیرد. سرمایه‌گذاری سبز به تامین مالی چنین فعالیت‌هایی اشاره دارد.
ممکن است افراد مختلف برداشت‌های متفاوتی از Green Investment داشته باشند. پس نمی‌توان با یک تعریف کلی توضیح داد که منظور از سرمایه‌گذاری سبز چیست. مثلا برخی سرمایه‌ی خود را تنها در شرکت‌هایی سرمایه‌گذاری می‌کنند که به صورت ویژه و تخصصی در زمینه‌ی انرژی‌های تجدیدپذیر فعالیت می‌کند؛ یا در شرکت‌هایی که ممکن است مشغول امور تحقیقاتی در خصوص انرژی و روش‌های صرفه‌جویی باشند. اما برخی از شرکت‌ها هم هستند که چارچوب فعالیت‌شان مستقیما به این مسائل برنمی‌گردد. چنین شرکت‌هایی در ساختار خود و استفاده از منابع در خط تولیدشان تدابیری می‌اندیشند که به محیط زیست آسیب کمتری برساند. همچنین مشاغل جدیدی نیز در قالب استارتاپ به وجود آمده‌اند که در این زمینه فعالیت می‌کنند و می‌توان در آن‌ها هم سرمایه‌گذاری کرد.
سرمایه‌گذاری در تمام فعالیت‌هایی که چه به صورت مستقیم و چه به صورت غیرمستقیم به حفظ و نگهداری از منابع طبیعی و به‌کارگیری صحیح آن‌ها مربوط می‌شود، سرمایه‌گذاری سبز یا Green Investment نامیده می‌شود. عموماً چنین سرمایه‌گذاری‌هایی در صنایع انرژی بادی، خورشیدی، آبی و تکنولوژی‌های سبز انجام می‌شود.
آیا آینده‌ی سرمایه‌گذاری سبز هم سبز است؟
توجه به مسائلی که تا اینجا به آن‌ها اشاره شد از چندین سال قبل آغاز شده است. در ابتدا چند صنعت مهمی که در مسیر Eco-Investing گام برداشته بودند، با شکست‌هایی مواجه شدند. این مسئله موجب شد که دید نه چندان خوبی نسبت به سرمایه‌گذاری سبز، استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر و تکنولوژی سبز به وجود آید. همین تاثیر منفی باعث شد سرمایه‌گذاری سبز در آغاز راه موفقیت‌آمیز نباشد.
اما در سال ۲۰۱۴ و با گسترش تغییرات اقلیمی، توجه‌ها نسبت به این مسئله افزایش یافت و مجددا شرکت‌ها به دنبال راه‌حل‌های کاربردی رفتند. گوگل یکی از شرکت‌هایی بود که در این زمینه پیشتازی کرد و توجهات را به این سمت جلب کرد. همچنین کاهش هزینه‌های نصب تجهیزات مربوط به تکنولوژی سبز نیز عامل دیگری بود که موجب شد نظرات نسبت به شرکت‌های سبز تغییر کند.
این روند رو به رشد نشان می‌دهد که Green Investment در آینده حرف‌های زیادی برای گفتن خواهد داشت. هم‌چون سایر سرمایه‌گذاری‌ها، ممکن است در ابتدای راه بازدهی و سود چندانی در کار نباشد. در واقع در کوتاه‌مدت نمی‌توان توقع بازدهی داشت ولی در بلندمدت اثرات سرمایه‌گذاری در این زمینه مشاهده خواهد شد.
تغییرات اقلیمی در سالیان اخیر چنان غوغایی به پا کرده که خواب را از چشم حافظان و حامیان محیط زیست ربوده است. از این رو اهمیت این مسئله بیشتر از قبل به چشم می‌خورد و دنیا به سمتی حرکت می‌کند که هرچه بیشتر به فکر حفاظت از منابع طبیعی و استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر باشد. پس اصلا دور از ذهن نیست که آینده‌ی سرمایه‌گذاری سبز، درست به رنگ اسمش باشد؛ سبز و دل‌پذیر.
سود سبز چیست؟
وقتی بدانیم سرمایه‌گذاری سبز چیست، درک مفهوم سود سبز نیز از طریق همین تعریف قابل برداشت است. ما همه دوست داریم وقتی به سراغ پرتفوی خود می‌رویم، با رنگ سبز آن مواجه شویم. رنگی که نشان می‌دهد بازده سبد سرمایه‌مان قابل‌قبول است. به همان میزان از دیدن رنگ قرمز در بازار و سبدمان می‌ترسیم. اما این فقط یک مفهوم ظاهری است. وقتی ما سبدمان را با سهام شرکت‌ها یا صندوق‌هایی پر کنیم که به انرژی‌های تجدیدپذیر، تکنولوژی سبز و کاهش استفاده از سوخت‌های فسیلی و آلاینده‌های هوا توجه دارند، در آن صورت به معنای واقعی سبدی سبز خواهیم داشت. سودی که از سرمایه‌گذاری در سهام سبز حاصل می‌شود، سود سبز نامیده می‌شود.
سبد سهام سبز چیست؟
سرمایه‌گذاران سبز، می‌توانند با خرید انواع دارایی‌ها نظیر اوراق بهادار، اوراق قرضه، واحدهای صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک و صندوق‌های قابل معامله در بورس یک سبد سهام سبز تشکیل دهند. این سهام ممکن است به بخش خصوصی مربوط باشد یا از جانب دولت‌ها ارائه شود. تشکیل سبد سهام سبز می‌تواند منجر به تامین مالی پروژه‌ها و یا درآمد برای مشاغل مرتبط با تکنولوژی سبز شود.
در سمت دیگر سرمایه‌گذاری در پروژه‌هایی که به صورت مستقیم یا غیرمستقیم در حفظ و نگهداری محیط زیست فعالیت می‌کنند نیز گزینه‌ی مناسبی برای سرمایه‌گذاری است. زمانی که شما سهام یک شرکت را که در فعالیت‌های دوست‌دار محیط زیست سابقه‌ی خوبی دارد خریداری می‌کنید، رنگ سبد سهام خود را سبز می‌کنید. رنگی که می‌تواند در بازده نهایی سبدتان نیز خودنمایی کند.
اگر سرمایه‌گذاری شما به نوعی به یک فعالیت زیست‌محیطی مثبت منتهی شود یا از چنین فعالیت‌هایی حمایت کند و سرمایه‌تان به عنوان منبع تامین مالی این شرکت‌ها مورد استفاده قرار گیرد، می‌توان گفت شما یک سبد سهام سبز دارید.
بیشتر بخوانید
دلیل روی آوردن به سرمایه‌گذاری سبز چیست؟
شاید بتوان این سوال را تنها با کمک یک عبارت جواب داد: تغییرات اقلیمی. مسئله‌ای که اکنون بیش از پیش جهان را به خود متوجه کرده است و البته نگرانی‌های فراوانی به دنبال داشته است. اما این اتفاق چه ربطی به سرمایه‌گذاری دارد؟ مگر تغییرات آب و هوایی می‌تواند بر بازده پرتفوی ما اثر بگذارد؟ پاسخ مثبت است.
حوادث آب و هوایی می‌تواند ثبات سرمایه‌گذاری را به خطر بیندازد. مثلا فرض کنید یک سرمایه‌گذار سهام شرکتی را خریده است که فعالیت‌هایش به تولید کربن می‌انجامد. با توجه به این که کارخانه‌ها دارند به سمتی حرکت می‌کنند که تولید کربن را کاهش دهند، سرمایه‌گذاری در چنین شرکتی آینده‌دار به نظر نمی‌رسد. چرا که ارزش چنین مشاغلی به مرور زمان کم و کمتر می‌شود.
افزون بر این مورد، تغییرات آب و هوایی حتی به صورت فیزیکی هم می‌تواند بر دارایی سرمایه‌گذاران اثرگذار باشد. به این مسئله فکر کنید که طوفان‌های شدید چگونه می‌تواند محصولات کشاورزی را از بین ببرد و سرمایه‌گذاران این عرصه را به چالش بکشد. یا مثلا حوادث مرتبط با تغییرات اقلیمی می‌توانند بازار بیمه‌ی اتومبیل یا املاک را دچار اختلال کنند. سقوط سهام برخی از شرکت‌ها در پی چنین وقایعی خود گواهی است بر این ادعا.
به عنوان مثالی دیگر باید به افزایش سرمایه‌گذاری در ESG (Environmental, Social, and Governance) پس از همه‌گیری کرونا توجه کنید. اتفاقی که موجب شد بیشتر سرمایه‌گذاران نهادی به این سمت گرایش پیدا کنند. این صندوق‌ها معیارهای زیست‌محیطی و اجتماعی را در نظر می‌گیرند و اکنون بیش از گذشته سرمایه جذب می‌کنند. با استناد به همین چند نمونه جای هیچ شکی باقی نمی‌ماند تغییرات آب و هوایی می‌توانند بازده پرتفوی ما را تحت تاثیر بگذارند و ما را به سمت سرمایه‌گذاری سبز سوق دهند.
معرفی صنایع اصلی انرژی‌های سبز برای سرمایه‌گذاری
صنایع مختلفی در سراسر جهان وجود دارند که می‌توان با سرمایه‌گذاری در آن‌ها به محیط زیست کمک کرد. به عنوان نمونه در صنعت خودروسازی بیشتر شرکت‌ها اکنون چشم‌اندازی چندساله دارند تا بتوانند به زودی خودروهای برقی تولید کنند. اتفاقی که هم‌اکنون نیز در سراسر جهان رخ داده است. تنها باید صبر کنیم تا بیشتر ترویج پیدا کند. سرمایه‌گذاری در شرکت‌هایی با رویکرد فعالیت‌های دوست‌دار محیط زیست و همچنین انرژی‌های تجدیدپذیر، از جمله مواردی هستند که موردتوجه قرار گرفته‌اند. اگر قصد دارید در عرصه سرمایه‌گذاری سبز فعالیت کنید، نگاهی به پیشنهادهای زیر بیندازید.
انرژی‌های تجدیدپذیر
انرژی‌های سبز یا تجدیدپذیر از جمله مهم‌ترین زمینه‌هایی هستند که سرمایه‌گذاران سبز به آن چشم دوخته‌اند. اکنون شرکت‌های بسیاری به جای سوخت‌های مخرب، از انرژی‌های تجدیدپذیر استفاده می‌کنند. مثلا در تامین نیروی کافی برای تولید انرژی برق دیگر از سوخت‌های فسیلی استفاده نمی‌کنند. از آن جا که پیش‌بینی‌ها از افزایش تغییرات آب‌وهوایی جدی در آینده خبر می‌دهند و باید منتظر گرم‌تر شدن کره‌ی زمین باشیم، سرمایه‌گذاری سبز در چنین شرکت‌هایی می‌تواند پربازده باشد. کشورهایی نظیر چین و همچنین صنایع بزرگ در سراسر دنیا از این انرژی‌ها در خط تولید محصولات خود استفاده می‌کنند. انرژی خورشیدی، انرژی آبی، انرژی بادی، انرژی ناشی از جزرومد زمین‌گرمایی، انرژی برق‌آبی و همچنین انرژی موج همگی در دسته‌ی انرژی‌های تجدیدپذیر قرار دارند. چند نمونه از این سرمایه‌های سبز را در ادامه می‌توانید مطالعه کنید.
انرژی آبی
آب مایه‌ی حیات است و همه این را می‌دانیم. پس طبیعی است که دغدغه‌های فراوانی در خصوص حفظ و مصرف صحیح این گنجینه‌ی حیات داشته باشیم. یکی از مهم‌ترین مسائلی که اکنون موردتوجه است، اقدامات مرتبط با تجدید منابع است. از این رو می‌توان در شرکت‌هایی سرمایه‌گذاری کرد که به نوعی در این فرایند دخیل هستند. جمع‌آوری، تصفیه و توزیع آب سالم در دسته‌ی چنین فعالیت‌هایی جای می‌گیرد. خرید سهام شرکت‌هایی که در این زمینه فعالیت می‌کنند منجر به سبزتر شدن سبد سهام‌مان خواهد شد. علاوه بر خرید سهام انفرادی می‌توان در صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک با محوریت منابع آب و مدیریت آن نیز سرمایه‌گذاری کرد.
انرژی بادی
شاید کمتر یادمان بیفتد که انرژی باد نیز چقدر می‌تواند در رشد صنایع سبز کمک‌کننده باشد. این انرژی در سال‌های اخیر بسیار در حال رشد بوده است. به منظور تولید این انرژی مزارعی مجهز به تاسیسات نوین تاسیس شده‌اند. خروجی این مزارع انرژی باد است که در صنایع مختلفی به کار گرفته می‌شود. همچنین می‌توان به توربین‌های بادی اشاره کرد که از سال‌های گذشته تا کنون هم‌چنان مورد استفاده قرار گرفته‌اند. سرمایه‌گذاری سبز در یکی از این بخش‌ها با توجه به روند روبه‌رشد انرژی بادی می‌تواند آینده‌ی خوبی را برای پرتفوی سهام شما به ارمغان بیاورد.
انرژی خورشیدی
کره‌ی سوزانی که نور و گرما به ما می‌بخشد در بقا و ادامه‌ی حیات ما نقشی کاملا اساسی ایفا می‌کند. اکنون استفاده از انرژی خورشید برای گرمایش و تامین نور در خانه‌ها، مزارع و کارخانه‌ها توانسته است به میزان زیادی آسیب‌های استفاده از سوخت‌های فسیلی را کاهش دهد. البته هنوز فاصله‌ی زیادی تا استانداردها و ایده‌آل‌ها وجود دارد. از این انرژی در تولید انواع تکنولوژی سبز نظیر پنل‌های خورشیدی استفاده می‌شود. سرمایه‌گذاری در شرکت‌های تولیدکننده‌ی این تجهیزات یکی از مهم‌ترین زمینه‌های سرمایه‌گذاری سبز به شمار می‌رود. همچنین ساخت اجزای پنل‌ها و یا نصب این ادوات نیز زمینه‌های دیگری هستند که فرصت‌های سرمایه‌گذاری مطلوبی را در اختیار سرمایه‌گذاران قرار می‌دهند.
انرژی زمین‌گرمایی
بسیار جالب است که زمین خود به بقای خود کمک می‌کند. زمین زیر پای ما گرمایی تولید می‌کند که می‌توان از آن برای تولید انرژی پاک استفاده کرد. در سراسر دنیا شرکت‌هایی وجود دارند که در این زمینه مشغول به کار هستند. در این شرکت‌ها به کمک تکنولوژی سبز می‌توان به فناوری‌های جدیدی در خصوص استفاده از انرژی زمین‌گرمایی دست پیدا کرد.
کنترل آلودگی
یکی از راه‌کارهای اصلی افزایش انرژی‌های سبز و حفاظت از محیط زیست و انرژی پایدار، کنترل آلودگی است. گازهای گلخانه‌ای که حاصل فعالیت نیروگاه‌های صنعتی هستند، در کنار خروجی اگزوز خودروها و کارخانه‌ها و صنایع همگی عواملی هستند که هوای پاک را از ما گرفته‌اند و به جای آن دود و دم به خوردمان داده‌اند. توجه به کنترل آلودگی در بسیاری از کشورها جنبه‌ی قانونی دارد. به ویژه زمانی که قانون تعیین می‌کند خروجی‌های آلاینده نباید از حد معینی بیشتر باشند، کنترل آلودگی بیش از پیش مورد توجه قرار می‌گیرد. حتی در برخی از کشورها مالیات‌های سنگینی در این خصوص تعریف شده است. آیا این مسئله یک چراغ سبز نیست که از که آینده‌ی این صنعت و سرمایه‌گذاری در آن با ما سخن می‌گوید؟ همچنین صندوق‌های قابل معامله‌ای نیز وجود دارند که تمرکزشان بر تکنولوژی سبز و فناوری‌ها و نوآوری‌هایی در راستای مقابله با آلودگی هوا و کنترل آن است.
حمل‌ونقل سبز
شاید تا اسم حمل‌ونقل سبز می‌آید یاد خودروهای برقی و بعد از آن یاد شرکت تسلا بیفتیم. هرچند اکنون شرکت‌های بسیاری در صنعت خودروسازی در تلاش‌اند تا خودروهایی با سوخت پاک تولید کنند و در این عرصه شاهد رقابت هستیم. فناوری‌های جدید به منظور تامین انرژی خودروها در حال پیشرفت است و سرمایه‌گذاری در این عرصه می‌تواند سودمند باشد.
بازیافت و کاهش پسماند و ضایعات
وضعیت بازیافت نسبت به چند سال قبل بهتر شده است. چرا که معمولا مردم زباله‌های خود را به صورت تفکیک‌شده در سطل‌های مخصوص قرار می‌دهند. اما اکنون حتی برخی از موادی که تا پیش از این قابل بازیافت نبودند، این قابلیت را دارند. روغن‌های گیاهی، باتری‌ها و حتی قطعات کامپیوتری می‌توانند که مجددا وارد چرخه‌ی تولید شوند. این یک خبر خوش است برای محیط زیستی که نیاز دارد بیشتر و راحت‌تر نفس بکشد. برخی از شرکت‌ها با رویکرد کاهش پسماند و بازیافت مواد، بستری برای سرمایه‌گذاری سبز فراهم کرده‌اند که می‌توان روی آن‌ها تمرکز کرد.
در هنگام سوزاندن زباله هم استفاده از فناوری و تکنولوژی سبز می‌تواند بسیار کمک‌کننده باشد. مواد قابل بازیافت در تولید پلاستیک، کود و سوخت کاربرد دارند. به نظر می‌رسد این صنعت نیز در آینده جایگاهی بالاتر از جایگاه فعلی به دست خواهد آورد.
مواد آلی و ارگانیک
اگر تبلیغات تلویزیونی یا بیلبوردهای تجاری را دیده باشید متوجه می‌شوید که در کشور ما نیز توجه به مواد و خوراکی‌های ارگانیک بسیار بیشتر از گذشته است. چرا که در مزارعی که چنین محصولاتی را پرورش می‌دهند خبری از سموم مربوط به دفع آفات نیست. طبیعی است که چنین محصولاتی سالم‌تر هستند و استقبال از آن‌ها بیشتر خواهد بود. در پرورش حیوانات نیز به تغذیه‌ی آن‌ها توجه می‌شود و از هورمون‌ها و آنتی بیوتیک‌ها پرهیز می‌شود. همین مسئله در نهایت منجر به تولید گوشت سالم و غذای مغذی می‌شود. در سال‌های اخیر شرکت‌های بسیاری با هدف خروج مواد شیمیایی از مزارع و دام‌پروری‌ها، در تلاش‌اند تا غذای سالم‌تری به دست مردم برسانند. این شرکت‌ها راه را برای سرمایه‌گذاری سبز و همچنین استفاده‌ی بیشتر از تکنولوژی سبز فراهم کرده‌اند.
پرورش آبزیان
ماهی‌گیری و پرورش آبزی نیز از جمله صنایعی است که با هدف توجه به اقتصاد سبز دست‌خوش تغییر شده است. ماهی‌گیری پایدار یکی دیگر از عرصه‌های سرمایه‌گذاری غذایی است که می‌تواند بسیار سودده باشد. چرا که خوراک یکی از نیازهای اصلی انسان به شمار می‌رود و همواره چرخ این صنعت خواهد چرخید. یکی از روش‌هایی که شرکت‌های پرورش آبزی باید به آن توجه کنند، استفاده از ماهی‌هایی است که می‌تواند جایگزین ماهی‌های پرمصرف شود. چرا که صید بی‌رویه‌ی برخی از آبزیان زندگی آن‌ها را تهدید می‌کند. با توجه به استقبال جهانی در استفاده از توسعه‌ی پایدار در صنعت ماهی‌گیری، به نظر می‌رسد این صنعت مسیر درخشانی را در آینده پیش رو داشته باشد. از این رو سرمایه‌گذاران در این حوزه نیز مشغول فعالیت هستند.
سیاست‌های زیست‌محیطی
موجی که اکنون در حمایت و حفاظت از محیط زیست راه افتاده است بعضی از آدم‌ها را با خودش میبرد و برخی را جا می‌گذارد. از این رو سرمایه‌گذاران سبز به دنبال شرکت‌هایی می‌گردند که سیاست‌هایی مطابق با همین جریان فعلی داشته باشند تا بتوانند آینده را نیز از آن خود کنند. البته ممکن است برخی از افراد فعالیت‌های سبز را در صنعتی که به صورت متداول غیرسبز است، مثبت قلمداد کنند و برخی دیگر چنین نپندارند.
تفاوت نگرش را می‌توان در تفاوت در دیدگاه افرادی جستجو کرد که به یک شرکت نفتی از دو زاویه‌ی مختلف نگاه می‌کنند. فرض کنید این شرکت اقداماتی در راستای حفظ محیط زیست انجام می‌دهد و تا حد امکان سعی در کاهش آلودگی‌ها و آسیب‌ها به کره‌ی زمین دارد. از همین رو برخی این اقدامات را سبز می‌بینند. اما برخی دیگر نگاه‌شان به سوخت‌های فسیلی است؛ سوخت‌هایی که سوزاندن‌شان می‌تواند گرمای کره‌ی زمین را افزایش دهند. پس در دید این افراد فعالیت‌های این شرکت نه تنها سبز، بلکه قرمز و خطرناک است. اما حقیقت آن است که این شرکت‌ها اکنون با مدل‌های تجاری خوبی که دارند، حتی بیشتر از برخی شرکت‌ها که فقط اسم سبز را یدک می‌کشند به حفظ محیط زیست کمک می‌کنند.
صنایع ساختمان‌سازی
یکی از مهم‌ترین مواردی که کره‌ی زمین و محیط زیست را به ورطه‌ی نابودی می‌کشاند، صنعت ساخت‌وساز است. به همین دلیل این صنعت می‌تواند با رویکرد حفاظت از محیط زیست، اقداماتی را در راستای محدود کردن آثار مخربش به کار گیرد. به عنوان مثال استفاده از صفحه‌های خورشیدی برای جذب انرژی، مدیریت صحیح مصرف انرژی، استفاده از تکنولوژی سبز و محصولاتی مانند شیشه‌های کم‌مصرف، عایق و همچنین در نظر گرفتن نورگیر از جمله مواردی است که می‌تواند در بهبود وضعیت نامطلوب کنونی موثر باشد. این مسئله تنها مختص خانه‌ها نیست. بلکه اماکنی نظیر کارخانه‌ها، مراکز تجاری، و حتی هتل‌ها با رویکردهای دوست‌دار محیط زیست می‌توانند که هزینه‌های خود را کاهش و درآمدشان را افزایش دهند.
صنایع تصفیه آب و هوا
آب و هوا دو نیاز اصلی بشر برای بقا و ادامه‌ی زندگی است. از این رو سرمایه‌گذاری در تصفیه آن‌ها همیشه می‌تواند یکی از بهترین گزینه‌ها باشد. در بسیاری از مناطق کمبود آب شرب و تمیز معضلی اساسی است. به کمک تکنولوژی سبز و با تکیه بر امکانات به‌روز می‌توان آلودگی‌های آب را از بین برد و آن را قابل مصرف کرد. در مورد هوای پاک نیز درست به همین صورت است.
تکنولوژی سبز
شرکت‌هایی که به هر طریق در زمینه‌ی انرژی سبز فعالیت می‌کنند یکی دیگر از گزینه‌های سرمایه‌گذاری سبز را تشکیل می‌دهند. این شرکت‌ها برای هر ماده‌ی مضر و مخرب یک جایگزین در نظر می‌گیرند که نمونه‌ی آن‌ها را در این مقاله بررسی کردیم. معمولا این شرکت‌ها در کوتاه‌مدت چندان بازدهی ندارند. بلکه مزایای بلندمدت آن‌ها می‌تواند برای سرمایه‌گذاران جذابیت داشته باشد. اما به نظر می‌رسد با روند فعلی گرمایش زمین و بسیج بین‌المللی دولت‌های بزرگ برای جلوگیری از تغییرات اقلیمی و ارائه تهسیلات به صنایع سبز، آینده‌ی چنین شرکت‌هایی درخشان است. سایر گزینه‌های سرمایه‌گذاری سبز نیز عبارت‌اند از:
- کشاورزی
- جنگل‌داری
- توریسم
- صنعت
- مدیریت منابع آب
- حفاظت از اقیانوس
- تحقیقات انرژی جایگزین
اقتصاد سبز و تسهیلاتی که برای سرمایه‌گذاری سبز فراهم می‌کند
در یک اقتصاد سبز با هدف گسترش Green Investment امکاناتی برای سرمایه‌گذاران فراهم می‌شود؛ اقداماتی که موجب می‌شود سرمایه‌گذاران بیشتر به این سمت گرایش پیدا کنند. در چنین اقتصادی کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی و آلاینده‌های کربنی بسیار موردتوجه قرار می‌گیرد. به همین دلیل دولت در یک اقتصاد سبز با اعطای وام به مشاغل و شرکت‌هایی که در این زمینه فعالیت می‌کنند، موجب سودآوری سرمایه‌گذاران این عرصه می‌شود. تامین بودجه و تامین مالی این مشاغل علاوه بر کمک به ترویج تکنولوژی سبز و استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر، سبد سرمایه‌گذاران را نیز سبز می‌کند.
همچنین ارائه‌ی صندوق‌های سرمایه‌گذاری سبز از جمله دیگر تسهیلاتی است که مستقیما به سرمایه‌گذاران مربوط است. به این ترتیب افرادی که چندان از سرمایه‌گذاری سررشته ندارند یا از ریسک‌های موجود می‌ترسند، می‌توانند با خرید واحدهای این صندوق، نقش خود را در این اقتصاد سبز ایفا کنند. اوراق قرضه و سایر اوراق بهادار همگی در ردیف چنین تسهیلاتی قرار می‌گیرند که تا کنون در کشورهای مختلف از آن‌ها استقبال شده است.
معمولا میان سرمایه‌گذاری سبز و سرمایه‌گذاری با مسئولیت اجتماعی (SRI) Socially Responsible Investing ارتباطی وجود دارد. هرچند ممکن است برخی از سرمایه‌گذاری‌های سبز، در دسته‌ی SRI قرار نگیرند. پس باید هنگام سرمایه‌گذاری به این مسئله توجه کرد. از این رو سرمایه‌گذاران سبز باید هنگام سرمایه‌گذاری در شرکت‌های مذکور، با انجام تحقیقات کافی از عملکرد آنان اطمینان حاصل کنند.
در همین راستا برخی کشورها نیز شرایطی را فراهم کرده‌اند که سرمایه‌گذاران خارجی می‌توانند از طریق آن در سهام شرکت‌های سبز سرمایه‌گذاری کنند. کشور چین یک نمونه‌ی بسیار بارز از چنین کشورهایی است که با مجهز کردن بسیاری از مشاغل به تکنولوژی سبز و فناوری‌های نوین، توانسته است مخاطبان زیادی را به سمت بازارهای مالی‌اش جذب کند.
مزایا و معایب سرمایه‌گذاری روی انرژی‌های سبز و تجدیدپذیر چیست؟
سرمایه‌گذاری سبز هم برای شرکت‌ها سودآور است و هم برای سرمایه‌گذاران. البته این حوزه با معایبی نیز همراه است. بهتر است در این بخش برای آشنایی بهتر با جوانب Green Investment نگاهی به این موارد بیندازیم.
مزایا
تامین مالی شرکت‌ها
بزرگ‌ترین مزیت Green Investment متوجه شرکت‌هایی است که در این عرصه فعالیت دارند. آن‌ها می‌توانند با انتشار اوراق بهادار و تشویق مردم به سرمایه‌گذاری، منابع مالی خود را برای انجام پروژه‌ها تامین کنند. آن هم پروژه‌هایی که در آغاز راه هزینه‌های بالایی دارند. در واقع سرمایه‌گذاری در این عرصه، موجب ایجاد یک چرخه می‌شود. به این صورت سرمایه‌گذاران موجب تامین مالی می‌شوند و از آن طرف تامین مالی موجب رشد شرکت می‌شود. چنین امری به سودآوری دوجانبه منجر خواهد شد.
تغییر نگرش جهان به سرمایه‌گذاری سبز
اکنون خوشبختانه نگرش مثبتی نسبت به سرمایه‌گذاری سبز به وجود آمده است. این مسئله می‌تواند پتانسیل بالای این عرصه را در آینده نشان دهد که به نفع سرمایه‌گذار خواهد بود. هرچه جلوتر می‌رویم و هرچه دغدغه‌ی افراد بیشتر می‌شود، سرمایه‌گذاری در این بخش نیز رونق بیشتری پیدا می‌کند.
سرمایه‌گذاری سبز برابر است با سرمایه‌گذاری در انرژی پایدار.
شناخته‌شدن شرکت‌ها
زمانی که شرکت‌ها اوراق قرضه یا سایر اوراق سبز را منتشر می‌کنند، در میان عموم مردم بهتر شناخته می‌شوند. سرمایه‌گذاران سبز می‌توانند پس از تحقیقات در مورد این شرکت‌ها، روی سهام آن‌ها سرمایه‌گذاری کنند. در نتیجه‌ی این امر شاهد افزایش قیمت سهام چنین شرکت‌هایی خواهیم بود.
معافیت مالیاتی
اوراق قرضه‌ی سبز نه فقط برای ناشران که برای سرمایه‌گذاران هم منفعت دارند. چرا که معمولا معاف از مالیات هستند. این امر یکی از سیاست‌های تشویقی در یک اقتصاد سبز به شمار می‌رود. خرید سهامی که معاف از مالیات هستند، همیشه در اولویت‌های سرمایه‌گذاران قرار دارند.
رضایت‌مندی سرمایه‌گذاران
کمک به کاهش مشکلات زیست محیطی از جمله دغدغه‌های بسیاری از حامیان کره‌ی زمین است. بسیاری از سرمایه‌گذاران نمی‌خواهند روی اصول اخلاقی خود پا بگذارند و در صنایع مخربی هم‌چون تولید دخانیات سرمایه‌گذاری کنند. از این رو اگر بتوانند دارایی خود را در این راه صرف کنند، خاطری آسوده و رضایت‌مند خواهند داشت.
کاهش هزینه‌های شرکت و افزایش سود تقسیمی
با افزایش تقاضا هزینه‌های استقراض شرکت کم می‌شود. در نتیجه سودی که میان سرمایه‌گذاران تقسیم می‌شود، بیشتر خواهد بود. این مسئله از جمله ویژگی‌های جذاب سرمایه‌گذاری سبز است که به ویژه در شرایطی که جهان به این امر توجه دارد، پررنگ‌تر از گذشته به چشم می‌خورد.
معایب
ریسک
سرمایه‌گذاری در شرکت‌هایی که در زمینه‌ی فعالیت‌های دوست‌دار محیط زیست و تکنولوژی سبز مشغول هستند، در حال حاضر کمی خطرناک به نظر می‌رسد. چرا که این شرکت‌ها در ابتدای راه ممکن است درآمدی اندک داشته باشند در حالی که ارزش‌گذاری سود بالایی دارند. افراد ریسک‌گریز معمولا به سراغ چنین سرمایه‌گذاری‌هایی نمی‌روند.
نقدشوندگی پایین
از آن‌جا که صنایع سبز هنوز در ابتدای راه خود هستند، بازار چندان بزرگی ندارند. این مسئله در شرایط حال منجر به نقدینگی پایین می‌شود. البته با توجه به پیش‌بینی‌های صورت‌گرفته، احتمال بهبود این شرایط در آینده بسیار زیاد است.
عدم بازدهی مناسب در کوتاه‌مدت
یکی دیگر از مسائلی که ممکن است سرمایه‌گذاران سبز را مردد کند، این است که معمولا سرمایه‌گذاری در این زمینه در کوتاه‌مدت جواب نمی‌دهد. بلکه باید صبر کرد و با دیدی بلندمدت سرمایه‌گذاری کرد. پس این زمینه برای افراد عجول و سرمایه‌گذاران روزانه گزینه‌ی مناسبی به نظر نمی‌رسد.
عدم ایفای تعهدات از جانب شرکت‌ها
ممکن است یک شرکت در این عرصه فعالیت کند، اما اقداماتش برخلاف تعهداتش باشد. مثلا ممکن است در این شرکت برای تولید محصولات مختلف، درختان زیادی قطع شوند و در چرخه‌ی تولید به حفظ منابع توجه نشود. پس لازم است که این موارد از جانب سرمایه‌گذار بررسی شوند.
ابهام در سرمایه‌گذاری
این سرمایه‌گذاری نوپا هنوز با ابهامات بسیاری همراه است. برخی از موارد پیش می‌آید که سرمایه‌گذاران اصلا در جریان نیستند که دارایی‌شان در چه زمینه‌ای مصرف می‌شود. چرا که ناشر اهداف مبهمی را از وظایف و حیطه‌ی فعالیت خود منتشر کرده است. از این رو سرمایه‌گذاران چندان تمایل ندارند که در این عرصه سرمایه‌گذاری کنند.
جمع‌بندی
سرمایه‌گذاری سبز از جمله موضوعات نسبتا جدیدی است که در کانون توجهات قرار گرفته است. هر فعالیتی که به حفظ محیط زیست، استفاده‌ی صحیح از منابع طبیعی، کاهش آلودگی‌ها و استفاده از تکنولوژی‌های دوست‌دار محیط زیست بینجامد در دسته‌ی فعالیت‌های سبز قرار می‌گیرد. سرمایه‌گذاری در این فرایندها نیز با نام سرمایه‌گذاری سبز، Green Investment یا Eco-Investing شناخته می‌شود. همچنین اگر در پرتفوی سرمایه‌گذاری خود سهام شرکت‌هایی را دارید که در این عرصه فعالیت می‌کنند، باید بدانید که شما یک سبد سهام سبز دارید. سودی که از این سرمایه‌گذاری نصیب‌تان می‌شود نیز سود سبز نامیده می‌شود. با توجه به تغییرات اقلیمی و سیاست‌های کلان کشورهای قدرتمند بین‌المللی در جهت کنترل گرمایش زمین و حمایت از صنایع سبز، پیش‌بینی می‌شود که سرمایه‌گذاری سبز بسیار آینده‌دار خواهد بود.
سوالات متداول با پاسخ‌های کوتاه
هرگونه سرمایه‌گذاری که به بهبود کیفیت روش‌های تجاری دوست‌دار محیط زیست و حفاظت از منابع طبیعی منجر شود، در دسته‌ی سرمایه‌گذاری سبز قرار می‌گیرد.
در آغاز راه که شرکت‌ها هزینه‌های بالایی برای استفاده از تکنولوژی سبز می‌پردازند، ممکن است بازدهی بالا نباشد اما در بلندمدت این احتمال وجود دارد.
پرتفویی است که در آن سهام شرکت‌هایی با رویکرد دوست‌دار محیط زیست وجود دارد. این شرکت‌ها یا مستقیما در این عرصه فعال می‌کنند یا در خط تولید خود به حفاظت از محیط زیست و کاهش آسیب‌ها و آلاینده‌ها توجه می‌کنند.
می‌توان با خرید اوراق قرضه، خرید واحدهای صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک یا صندوق‌های قابل معامله و یا سایر اوراق بهادار در این عرصه سرمایه‌گذاری کرد.
به دو طریق. هم مستقیم و فیزیکی و هم به صورت غیرمستقیم. وقوع اتفاقاتی نظیر سیل، آتش‌سوزی و خشک‌سالی می‌تواند بازارهای مالی را تحت تاثیر قرار دهد. تورم، کمبود و خرابی از جمله‌ی این آثار منفی هستند. همچنین با جهت‌گیری مشاغل به سمت تولیدات سالم و وابستگی کمتر به کربن، کسب‌وکارهای سنتی تحت تاثیر قرار می‌گیرند. از همین رو سرمایه‌گذاری در شرکت‌هایی که محیط زیست را آلوده می‌کنند، می‌تواند در آینده موجب ضرر و زیان شود.
برای شرکت‌ها: تامین مالی، شناخته شدن بیشتر در بازار، شرکت در بازارهای بین‌المللی.
برای سرمایه‌گذاران: معافیت مالیاتی، سود تقسیمی بالا و رضایت‌مندی از سرمایه‌گذاری به دلیل توجه به معیارهای اخلاقی و اجتماعی.
بازدهی اندک در کوتاه‌مدت، ریسک بالا در ابتدای سرمایه‌گذاری، عدم تطابق میان فعالیت‌های شرکت و اهداف آن و همچنین ابهام در زمینه‌ی فعالیت.
