ارز جدید جایگزین دلار آمریکا چیست | بریکس رقیب سرسخت دلار آمریکا خواهد بود
گسترش یافتن اعضای بریکس (BRICS) از پنج کشور به مجموعه جدیدی از بلوک‌های فعال موجب وارد آمدن ضربه بزرگی به دلار آمریکا خواهد شد. دلار در حال حاضر در جایگاه ارز رایج ذخایر جهان قرار دارد اما وضعیت این ارز توسط کاندیدای ارز جدید جایگزین دلار آمریکا به چالش کشیده شده است. اعضای بریکس و سایر کشور‌های در حال توسعه شرقی به دنبال ترویج ارز‌های بومی خود و کنار گذاشتن دلار در تجارت جهانی هستند. در این مقاله با توان تحلیل همراه باشید تا شرایط کنونی دلار و تلاش‌های BRICS در مقابله با گروه هفت (G7) را مورد بررسی قرار دهیم.
ارز جدید جایگزین دلار آمریکا | نفوذ چین در خاورمیانه و تضعیف آمریکا
در طول ماه‌های اخیر شاهد اتفاقات عجیبی در سطح جهانی بوده‌ایم. زمزمه دوباره از زیر خاکستر برخاستن کووید ۱۹ و یا یک ویروس جدید در چین، سقوط دو نمونه از غول‌های بانکی و از سرگیری روابط ایران و عربستان بعد از حدود ۲۰ سال نشان می‌دهد که با تحول بزرگی مواجه هستیم.
شاید به عقیده خیلی از مردم در حال رویارویی با پایان دنیا هستیم.
این در حالیست که در طول تاریخ بارها شاهد نجات پیدا کردن بانک‌ها از بحران مالی بوده‌ایم و خیلی از افراد حتی یک بار هم با خبر ارتباط سیاسی دوباره ایران و عربستان مواجه نمی‌شوند و چیزی از این ماجرا به گوششان نمی‌خورد.
پس از سال‌ها اختلاف متمادی، و البته با میانجیگری چین، شاهد از سر گرفته شدن روابط سیاسی بین این دو کشور در خاورمیانه بودیم. شاید لازم باشد که دوباره تاکید شود، واسطه‌گری چین و بسته شدن قرارداد از سرگیری روابط ایران و عربستان در پکن نقطه برجسته و مهم این موضوع تلقی می‌شود.
خانم آنا جیکوبز (Anna Jacobs)، تحلیلگر ارشد مواضع کشور‌های حاشیه خلیج فارس در سازمان بین‌المللی Crisis Group، در اینباره اظهار داشت: «این رویداد یک پیروزی بزرگ برای چین محسوب می‌شود.»
روابط دیپلماتیک بین این دو کشور با بازگشایی مجدد سفارتخانهها در تمامی مناطق این دو کشور احیا خواهد شد.
اگر بخواهیم با صراحت اعلام کنیم، این اتفاق موجب تضعیف مواضع ایالات متحده آمریکا در خاورمیانه می‌شود.
ظهور یک ارز جهانی جدید که بیت کوین نیست و کاندید ارز جدید جایگزین دلار آمریکا است
آیا می‌دانستید که معمر قذافی (Muammar Gaddafi)، رهبر سابق لیبی، قصد داشت تا دینار با پشتوانه طلا را برای کل قاره آفریقا به وجود بیاورد؟ او همچنین قصد داشت تا مبادلات نفت با استفاده از دلار آمریکا را متوقف کند زیرا به عقیده او، سیستم امور مالی فعلی یک طرح پانزی یا کلاهبرداری عظیم به حساب می‌آید.
آمریکا به هیچ عنوان نمی‌توانست از برنامه‌های او برای پیاده‌سازی چنین طرح‌هایی چشم‌پوشی کند. بنابراین، جنگ در لیبی آغاز شد و قذافی از مسند قدرت کنار گذاشته شد.
وضعیت کنونی لیبی بعد از ورود «دموکراسی» آمریکایی به این کشور بدین صورت است که در تصویر مشاهده می‌کنید:
چین به هیچ عنوان به این بازی‌های مسخره تن نمی‌دهد.
در طول کش‌مکش‌های اینچنینی بر سر قدرت و نفوذ دلار آمریکا، چین در طول همه این سال‌ها در تلاش بوده است تا ارز جهانی خود تحت عنوان بریکس را بر روی کار بیاورد. عبارت بریکس یا BRICS مخفف نام نواحی برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی در کنار ده‌ها کشور دیگر است که در گذشته توافق‌نامه تشکیل این ارز را به امضا رسانده‌اند.
این کشور‌ها به صورت مستقل هیچ تهدیدی برای آمریکا محسوب نمی‌شوند اما در کنار یکدیگر چیزی حدود ۴۰ درصد از جمعیت جهان و به گفته صندوق بین‌المللی پول (IMF)، ۵۰ درصد از تولید ناخالص داخلی جهان تا سال ۲۰۳۰ را شامل می‌شوند.
در گذشته مقالات زیادی در مورد بریکس در قالب ارز جدید جایگزین دلار آمریکا نوشته شده است و در بسیاری از این مطالب شاهد تشبیه این رویداد به جنگ بین داوود و جالوت بوده‌ایم. جالب اینجاست که در این جنگ شاهد نزدیک شدن فرد کوچک قامت (داوود) به پیروزی محتمل هستیم.
آمریکا به هیچ عنوان تمام مواضع پرمزیت را در عرصه جهانی در اختیار نداشته و شاهد تضعیف مواضع آمریکا در بسیاری از عرصه‌ها هستیم.
امکان شکست خوردن گروه هفت شکست‌ناپذیر در برابر BRICS
هم‌اکنون شاهد مقابله گروه هفت (G7) با بریکس هستیم. G7 یک گروه غیررسمی متشکل از اقتصاد‌های پیشرفته جهان از جمله کانادا، فرانسه، آلمان، ایتالیا، ژاپن، انگلیس، آمریکا و اتحادیه اروپا است.
در ادامه می‌توانید تصویر کنفرانس سال ۲۰۲۱ گروه هفت را مشاهده کنید، یعنی زمانی که بوریس جانسون (Boris Johnson)، نخست وزیر سابق انگلیس، هنوز در راس کار بود.
G7 یک غول بزرگ است و همانند کشور‌های عضو BRICS به میزان ۴۰ درصد از تولید ناخالص داخلی جهان را پوشش می‌دهد. با این وجود، شاید بتوان با کنار هم گذاشتن تمامی این ماجراها متوجه شد که چرا چین داوطلب شد تا در از سرگیری روابط بین عربستان، دومین کشور بزرگ صادر‌کننده نفت در دنیا، و ایران که چهاردمین اقتصاد بزرگ دنیا محسوب می‌شود نقش واسطه را بازی کند.
عربستان حتی در طول این اتفاق از پکن برای میانجیگری هوشمندانه‌اش تشکر نیز کرد:
در پاسخ به ابتکار عمل کم‌نظیر جناب شی جین پینگ (Xi Jinping)، رئیس جمهور جمهوری خلق چین، مبنی بر حمایت این کشور از توسعه روابط همسایگی بین پادشاهی عربستان سعودی و جمهوری اسلامی ایران، هیئت رئیسه دو کشور با یکدیگر دیدار کردند. در بیانیه SPA آمده است: مذارکرات این دو کشور در بازه زمانی ۶ تا ۱۰ مارس ۲۰۲۳ (۱۵ تا ۱۹ اسفند سال ۱۴۰۱) در پکن صورت گرفت.
طی این ماجرا شاهد نفوذ چین و به نوعی تصمیم‌گیری موثر غیرمستقیم برای روابط هر دو کشور بودیم، در حالی آمریکا حتی خود را برای شکل‌گیری این مذاکرات و به احتمال زیاد، سایر رویداد‌های پیش رو در خاورمیانه نیز آماده نکرده بود.
پیش از این و در دوره درگیری‌های داخلی گروه هفت نیز شاهد اعلامیه بریکس مبنی بر تمرکز این گروه بر روی بهبود روند توسعه آنها بوده‌ایم.
شاید برایتان جای سوال باشد که:
- چرا کشور‌های مختلف باید به جای آمریکا به BRICS ملحق شوند؟
- چرا نباید کشور‌های مختلف به دموکراسی، آزادی و تمام رویکرد‌های در اصطلاح مثبت دیگر روی بیاورند؟
زیرا کشور‌های زیادی به صورت روزافزون از کاهش ارزش دلار، شکست‌ها و فرار مالی و استقراض‌های فدرال، بحران مالی بانک‌ها (به ویژه در طول هفته‌های اخیر)، بحران ۲۰۰۸ وال استریت، تورم، مجتمع‌های صنعتی نظامی و Raytheon، و حتی نام این ارز غیرقابل اتکا که تحت عنوان دلار آمریکا شناخته می‌شود، خسته و رویگردان شده‌اند.
بارها و بارها شاهد تکرار این چرخه معیوب در طول تاریخ بوده‌ایم.
آمریکا در زمان صلح نسبی جهانی بدهی زیادی را انباشت کرده و در زمان جنگ آن را تسویه می‌کند، به صورت تقریبی می‌توان دلیل اصلی تمامی جنگ‌های درون اروپا را به این ماجرا نسبت داد (جنگ هفت ساله اروپا).
دلار آمریکا لایه تسویه حساب جهان محسوب می‌شود، این موضوع بدان معناست که وقتی دو کشور در حال تجارت با یکدیگر هستند، تبادلات مالی بین آنها به واسطه یورو و یا طلا به انجام نمی‌رسد. کشور‌های مختلف تبادلات خود را به واسطه دلار آمریکا به انجام می‌رسانند. همچنین می‌توان این موضوع را اینطور تعبیر کرد که دولت آمریکا می‌تواند بدون هرگونه مجازاتی، تحریم‌هایی را علیه کشور‌های مختلف اعمال کند.
به نوعی این اعلامیه ایالات متحده آمریکا و نفوذ دلار محسوب می‌شود که: یا با قوانین من بازی کنید و یا به یک لیبی دیگر تبدیل شوید. بنابراین شاید ظهور یک ارز جدید جایگزین دلار آمریکا امری ضروری از دید بسیاری از کشور‌های به شمار برود.
هشدار چین به آمریکا: جنگ امری غیرقابل اجتناب خواهد بود مگر‌اینکه آمریکا تغییر رویه بدهد
برخی از افراد فرض می‌کنند که ورشکستگی و بحران بانکی آمریکا به نوعی یک راهکار برای مجبور کردن مردم برای روی آوردن به یک ارز دیجیتال یا به نوعی یک دلار دیجیتال است.
خیر به هیچ عنوان اینطور نیست.
سقوط ارزی به هیچ عنوان یک اهرم و جایگاه ویژه در اختیار بانک‌ها قرار نمی‌دهد، بلکه مشروعیت آنها را به صورت کامل زیر سوال میبرد.
با توجه به این‌که بریکس قصد دارد تا سیستم خود را با پشتوانه طلا به پیش ببرد، و البته از پایداری و طول امر این ارز جدید جایگزین دلار آمریکا اطمینان حاصل کند، فرضیه‌ای که پیش از این توسط برخی افراد مطرح می‌شود به کلی رد خواهد شد. شایان ذکر است که سیستم‌های با پشتوانه طلا از معایبی برخوردار هستند: با توجه به این رویداد، هزینه تراکنش‌های مبتنی بر آن ارز با شتاب زیادی بالا می‌رود. این در حالیست که در صورت برخوردار بودن از یک ارز با ثبات بالا شاید بتوان به راحتی زیر بار این هزینه تراکنش رفته و آن را با آغوش باز متقبل شد.
جناب سفیر آنیل سوکلال (Anil Sooklal)، رئیس کنونی بریکس آفریقای جنوبی، اظهار کرد: ما در دنیایی زندگی می‌کنیم که بین روند‌ها و نظم‌های نوین مختلف در جریان است. ما معتقد هستیم که لازم است تا در راستای اطمینان حاصل کردن از دستیابی به یک معماری عادلانه، فراگیر، شفاف و جهان‌شمول هر یک از ما نقشی را در این سیستم بازی کند.
مسیر پیش رو، در صورت عدم عقب‌نشیبی طرفین، با توجه به هشدار چین به یک درگیری و یا جنگ سرد دیگر منتهی خواهد شد. به گفته کین گنگ (Qin Gang)، وزیر امور خارجه چین: در صورتی که ایالات متحده از مواضع خود عقب‌نشینی نکند و به مسیر اشتباه خود ادامه بدهد، هیچ گاردریل و رویکردی نمی‌تواند جلوی از راه به در رفتن و واژگونی روابط و درگیری پیش رو را بگیرد.
سخن پایانی
طبقه متوسط و شکننده آمریکا باید بعد از مدت‌ها برنده تمام کش‌مکش‌های بی‌مورد در عرصه جهانی باشند. جنگ‌های فرهنگی به نوعی یک حواس‌پرتی محسوب می‌شوند. به هیچ عنوان نباید بانک‌ها و مجتمع‌های صنعتی نظامی از برد و باخت در عرصه‌های مختلف سود ببرند و یا در زمان آشفتگی و بحران از مزایای بیش از اندازه دارویی و درمانی برخوردار باشند و همواره شاهد کنار گذاشته شدن قشر متوسط جامعه باشیم.
چین و کشور‌های عضو بریکس مورد تنفر بسیاری از افراد قرار دارند اما عملکرد بهتر آنها در مقایسه با آمریکا و دلار ایالات متحده امری غیرقابل انکار است و بنابر همین امر نیز می‌توان در حال حاضر بریکس را به عنوان کاندیدای ارز جدید جایگزین دلار آمریکا تلقی کرد. هفته‌های اخیر و عملکرد سیستم بانکداری مهر تاییدی بر این موضوع محسوب می‌شود. حمایت از آمریکا و تلاش برای بهبود عملکرد دلار و بازیابی جایگاه پیشین این ارز امریست که بسیاری از افراد در صدد آن هستند، اما نظم نوین مالی جهانی در پیشگاه همه ما در حال شکل‌گیری است و آمریکا برای بقای خود باید به سرعت تغییر رویه بدهد. نظر شما در مورد این‌که آیا بریکس جایگزین مناسبی برای دلار آمریکا محسوب می‌شود یا خیر چیست؟ آیا آمریکا رویکرد متفاوتی را در پیش خواهد گرفت و یا شاهد جنگ سرد دیگری در عصر پیش رو خواهیم بود؟
